بانکداری الکترونیک یا برخط یا اینترنتی، نوعی از خدمت بانکی است که نخستین بار در سال ۱۹۹۵در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن به سرعت در میان کشورهای توسعه یافته گسترش یافت.
پرداخت برتر، بانکداری الکترونیک انواع مختلفی از ابزارهای مالی همچون پول الکترونیک، چک الکترونیک، کیف پول الکترونیک، انواع کارتهای مالی شامل کارت بدهکاری، کارت اعتباری،کارت هزینهای، دستگاههای خودپرداز (ATM)، سیستم پایانه فروش (POS) را شامل میشود.
همچنین، مفهوم بانکداری الکترونیک به فرآیند تحویل خودکار محصولات و خدمات به طور مستقیم به مشتریان از طریق کانالهای ارتباطی الکترونیکی اشاره دارد.
خدمات بانکداری الکترونیکی به عنوان مجموعهای از رویههای اعمال شده توسط هر مصرف کننده با انجام معاملات بانکی به صورت الکترونیکی بدون نیاز به بازدید از بانک تعریف میشود.
بانکداری اینترنتی علاوه بر ارائه خدمات مالی متنوع نظیر نمایش تعادل و جزییات حسابها، دریافت حساب بانکی، انتقال وجوه در حسابهای مشتریان, پرداخت به کارتهای اعتباری و مشاهده آخرین نرخ ارز خارجی طیف بسیار وسیعی از مشتریان مالی را در برمیگیرد که این گستردگی به دلیل توسعه عظیم شبکههای ارتباطی است.


در دنیای مدرن، کارایی سیستم بانکی را میتوان به عنوان یکی از مهمترین عناصر پیشرفت هر کشوری در نظر گرفت. سلامت اقتصاد به یکپارچگی سیستم بانکی و سیستم اقتصادی بستگی دارد. افزایش استفاده از خدمات بانکداری الکترونیکی یکی از مهمترین عناصر موفقیت سیستمهای بانکی محسوب میشود و بانکداری الکترونیک با دادن ارزش بیشتر به مشتریان در جهت ارائه خدمات بهتر و آسانتر به مشتریان بانکی به خصوص مشتریان نسل Z راهاندازی شده است.
بر خلاف تصور همگان بانکداری دیجیتال مترادف با بانکداری آنلاین یا بدون شعبه نبوده و در این نوع بانکداری شعب فیزیکی بانکها حذف نخواهند شد؛ بلکه از وضعیت تراکنش محوری فعلی، به سمت مشاوره محوری پیش خواهند رفت.
امروز در عصر گذر از مدلهای سنتی به مدلهای کسب وکار فناوری محور و ارزش آفرین به سر میبریم. در سالهای اخیر نسل جدید بانکداری تحت عنوان بانکداری دیجیتال در دنیا عملیاتی شد و عمده عملکرد بانکهای پیشرو حول محور تحول دیجیتالی معطوف گردیده است.
بانکداری دیجیتال تبدیل کلیه فعالیتها و خدمات بانکی سنتی به یک محیط دیجیتالی است. بانکداری دیجیتال از نظر فنی از جمله نوآوری در خدمات مالی برای مشتریان تجاری حول تلفن همراه دیجیتال، هوش مصنوعی، استراتژیهای پرداخت، توزیع دادهها، فناوری بلاکچین، کانالهای توزیع و فناوری بسیار کارآمد عمل کرده است.
به طور کلی، بانکداری دیجیتال یک مدل عملیاتی است که مبتنی بر یک بستر فناوری برای تبادل اطلاعات و انجام معاملات بین بانکها و مشتریان است.
این فرآیند از طریق دستگاههای دیجیتال متصل به نرمافزارهای کامپیوتری در محیط اینترنت انجام میپذیرد.
مشتریان برای انجام معاملات نیازی به مراجعه به شعب فیزیکی بانکها ندارند و بالعکس، بانکها نیز برای انجام معاملات (مانند امضای اسناد، سوابق پیگیری) مجبور به ملاقات با مشتریان نیستند.


در بانکداری دیجیتال علاوه بر اینکه از فناوری اطلاعات استفاده میشود، نظام و معماری بانک نیز دستخوش تغییر شده و بانکهایی که همچنان کاغذمحور هستند به بانکهای داده محور تبدیل میشوند چراکه همچنان بسیاری از اطلاعات بانکها بر روی کاغذ بوده و این درحالی است که در بانکداری دیجیتال بسیاری از اطلاعات بر بستر دیجیتال عرضه خواهند شد.
در بانکداری دیجیتال شعبه محوری رنگ میبازد و داده جایگزین آن خواهد شد. مباحثی نظیر هوش تجاری، تحلیل دادهها و… نیز بسیار مهم تلقی میشوند. به هر ترتیب، آمدن شبکههای اجتماعی، نحوه تعامل مردم با بانکها را تغییر میدهد. چه بسا مردمی که اکنون در تمام فعالیتهای روزمره به راحتی از تلگرام استفاده میکنند، در آینده نیز در کانالهای مخصوص با بانکها تعامل داشته باشند.
هزینههای پایینتر و انتقال اطلاعات بیشتر برای مشتریان از جمله مزایای بانکداری دیجیتال محسوب میشود. این مزایا همچنین میتواند رقابت بین بانکها را افزایش دهد؛ زیرا مشتریان تمایل زیادی برای تعامل با چندین بانک دارند.
آینده بانکداری دیجیتال درخشان به نظر میرسد، اما سرعت بیسابقه نوآوری و تغییر در نوع انتظارات مصرفکنندگان سطح جدیدی از چابکی و آیندهنگری را میطلبد. حتی زمانی که موسسات مالی سعی در متمایز کردن خود از رقبا را دارند نوآوری مشترک به بخشی جداییناپذیر از موفقیت تبدیل خواهد شد. مردم و فناوری هر دو نقش مهمی در این پیشرفتها خواهند داشت و در این راستا نیاز است تا قابلیتهای فنی و خدمات دیجیتال علاوه بر انعطافپذیری در هنگام نیاز مشتری دائماً در دسترس باشند. در این راستا سرمایه انسانی به اندازه سایر داراییها نقش حیاتی را عهدهدار خواهد بود.