نگاهی به روند تحولات در ابزارهای پرداخت

پرداخت یکی از فرآیندهای کلیدی و مهم در زندگی روزمره مردم جامعه بوده و توسعه و تکامل ابزارهای پرداخت همواره با تکامل بشری همراه است. با وقوع انقلاب دیجیتال در ابتدای هزاره سوم صنعت الکترونیک و فناوری اطلاعات وارد فرآیندهای اجتماعی و زندگی مردم شد.

پرداخت برتر، به همین تناسب در صنعت پرداخت نیز ابزارهای سنتی مانند سکه، اسکناس، چک و سفته به مرور ابزارهای پرداخت الکترونیک را در کنار خود دیدند. تکنولوزی کارت‌های مغناطیسی، تراشه‌های  بیومتریک، درگاه‌های پرداخت اینترنتی، تلفن همراه و شبکه‍‌های اجتماعی هرکدام به تدریج سهمی در فضای پرداخت به خود اختصاص دادند.

در این راستا کیف پول الکترونیکی به عنوان مفهومی جدید در صنعت پرداخت کشور مطرح شد که برای انجام پرداخت‌های خرد به صورت برون خط مورد استفاده بوده و منطق این ابزار مبتنی بر تجمیع پرداخت‌های خرد به صورت برون خط است، همچنین، کیف پول الکترونیک ابزاری مناسب برای ایجادحلقه‌های بسته پرداخت در کسب و کارهایی با مبالغ خرد مانند دانشگاه، مدارس و حمل و نقل است.

توسعه ابزار پرداخت برخط با سرعت بالا و قیمت ارزان سبب شده تا حجم قابل توجهی از تراکنش‌ها به صورت متمرکز و بین بانکی انجام شود که این مساله هزینه‌های زیادی (بیش از شش هزار میلیارد در سال) بر شبکه بانکی کشور تحمیل می‌کند.

از سوی دیگر تمرکز شدید و تقارن شبکه بانکداری و پرداخت الکترونیک موجب عدم تنوع پذیری در خدمات بانکی شده است. از این رو توسعه کیف پول الکترونیک علاوه بر کاهش هزینه بانکداری الکترونیک می‌تواند تنوع پذیری زیادی در مدل‌های کسب و کار و خدمات ارایه شده به پذیرندگان و دارندگان کارت‌های بانکی ارایه کند.

بر این اساس موسسات اعتباری می‌توانند «کیف الکترونیک پول» مبتنی بر حساب را صادر کرده و برخی از خدمات پرداخت را از طریق انعقاد قرارداد با راهبران «کیف الکترونیک پول» و انجام تراکنش‌های برون‌خط در شبکه پرداخت کشور، میسر سازند.

به استناد بند «الف» ماده «یک» تصویب نامه شماره ۱۰۷۸۳۷.ت ۵۴۲۵۱ مورخ ۱۵ آبان ماه ۱۳۹۷ هیات وزیران و بند «ب» ماده ۱۰ قانون پولی و بانکی کشور و به منظور توسعه شبکه پرداخت و ساماندهی و پشتیبانی از خریدهای با مبالغ بسیار خُرد (پرداخت ریز)، خدمات مربوط به کیف پول با تعاریف و شرایط مندرج در الزامات حاضر به رسمیت شناخته شده و صلاحیت متقاضی راهبری کیف الکترونیکی پول بر مبنای آن مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.

چالش بانک ها تسهیل تقاضاهایی است که فروشندگان را از طریق کانال هایی که مصرف کننده تعیین می‌کند به پول وصل می کنند. این پویایی اساس رضایت مشتری را شکل می دهد که می‌تواند با نرم‌افزار مدیریت ارتباط با مشتری(CRM) پیوند یابد.

بانکداری دیجیتال بخشی از زمینه گسترده تر برای انتقال به بانکداری آنلاین است، جایی که خدمات بانکی از طریق اینترنت ارائه می شود. تغییر از بانکداری سنتی به دیجیتال تدریجی بوده و همچنان ادامه دارد و با درجات مختلف دیجیتالی سازی خدمات بانکی ایجاد می شود.

بانکداری دیجیتال شامل سطح بالایی از اتوماسیون فرآیند و خدمات مبتنی بر وب است و ممکن است شامل  APIهایی باشد که ترکیب خدمات بین نهادی را برای ارائه محصولات بانکی و ارائه معاملات امکان‌پذیر می‌سازد و این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند تا از طریق لپ تاپ، موبایل و خدمات خودپرداز به داده‌های مالی دسترسی پیدا کنند.

بانک ها برای سودآوری مشتریان به بانکداری دیجیتال نیاز دارند و نتیجه گرفتند که برای عبور از مرزهای نوآوری باید از روش‌های جایگزین، تئوری‌ها و منابع داده استفاده شود. بسیاری از مطالعات بانکداری دیجیتال از طریق درک مشتری انجام می‌شود. با این حال، ادبیات نشان می‌دهد که عملکرد مالی بانک‌ها می‌تواند به ویژگی‌های تجربه بانکداری دیجیتال بهتر بستگی داشته باشد، که به طور کامل از طریق درک مدیران نشان داده نشده است.

سرعت قابل توجه توسعه فناوری‌های جدیدی که در چند سال گذشته مشاهده شده است، باعث ایجاد تغییر واضحی در ارتباطات بین فردی شده است. با استفاده روزافزون از دستگاه‌های تلفن همراه و دسترسی آزادتر به شبکه جهانی، اکنون مردم کشورهای پیشرفته به روشی کاملاً متفاوت کار می‌کنند و اغراق نیست اگر بگوییم که یک انقلاب دیجیتالی در جریان است، که فرصت‌های جدید زیادی را ایجاد خواهد کرد، اما همچنین می‌تواند به نوعی تهدید نیز محسوب گردد چراکه نه تنها در زمینه امنیت سایبری، بلکه از طریق زیر سوال بردن مدل های تجاری سنتی و برهم زدن تعادل بازار که امروزه شاهد آن هستیم ممکن است عمل کند.